sobota, 21 marca 2015

"Moskwa"- W obronie Moskwy

Stanowisko obrony przeciwlotniczej na dachu hotelu "Moskwa".
Moskwa 1941.


Powyżej stanowisko obrony przeciwlotniczej Moskwy, na dachu hotelu o dumnie brzmiącej nazwie "Moskwa". Żołnierz z bagnetem tulejowym wspomnianym w tym "okruchu historii" stoi na straży. 
Niemcy zaczęli przeprowadzać naloty na stolicę kraju rad już 22 lipca 1941. Czyli miesiąc po rozpoczęciu operacji "Barbarossa". Rosjanie zgromadzili w okół swej stolicy około 40% swych baterii przeciwlotniczych, wspomaganych balonami zaporowymi jak i silnymi reflektorami, obsługiwanymi przez kobiety i 9 stacjami radiolokacyjnymi. Według rosyjskich źródeł nad Moskwą zostało strąconych 1392 samolotów wroga. Znając jednak skłonności propagandy radzieckiej do przesady, należy tę liczbę dosyć zredukować. Najsłabszą stroną obrony była łączność. Ze względu na niewielką ilość radiostacji pokładowych punkty obserwacyjne mogły informować o przelotach maszyn Luftwaffe, jednak nie były w stanie naprowadzać swoje myśliwce na cel.

poniedziałek, 16 marca 2015

T-34 - W barwach wroga

Trzy radzieckie T-34 zdobyte przez Niemców, zmodernizowane i wcielone do służby.

Niemcy bardzo chętnie wcielali do swojej armii zdobyte pojazdy i broń. Częsć nawet sprzedawano na eksport do Finlandii, Rumunii czy Węgier, niezdatne maszyny trafiały do pieców hutniczych III Rzeszy. Nazewnictwo zdobycznych maszyn było nawet regulowane specjalną instrukcją. Każdy typ pojazdu posiadał odpowiedni kod numeryczny oraz dopisek literowy określający kraj pochodzenia pojazdu.   Najchętniej wcielanymi maszynami, zdobytymi na sowietach były czołgi KW oraz T-34, jak te na powyższym zdjęciu. Pojazdy często przerabiano i dostosowywano, na potrzeby Wehrmachtu.
 Radzieckie czołgi średnie T-34 przechwycone i zmodernizowane przez Niemców. Dodano wieżyczkę obserwacyjną dowódcy z Pz III co znacznie poprawiło widoczność (wada T-34), do tego zamontowano tłumik płomieni działa i szperacze po lewej stronie. W drugim i trzecim czołgu zamontowano niemiecki MG-34, a wszystkie pojazdy wyposażono w radiostację (Rosjanie nie we wszystkich czołgach montowali radio.)
Wehrmacht wcielił wiele tych pojazdów w swoje szeregi, choćby na przykład do takich elitarnych jednostek jak: Dywizja grenadierów pancernych "Grossdeutschland" (dwa pojazdy), jednostki pancerne SS "Das Reich" (25 czołgów) i "Totenkopf" (22 czołgi). Bardziej uszkodzone T-34 były nawet montowane na platformach pociągów pancernych (Czołg pancerny "Michael").

sobota, 14 marca 2015

Douglas A-20 - Wszechstronny bączek

Douglas A-20G "Boston" 


Bombowiec A-20 był dość wszechstronną maszyną, o wielu nazwach. Douglas DB-7 (oznaczenie fabryczne) znany jako lekki bombowiec Douglas Boston lub nocny myśliwiec Douglas Havoc w krajach brytyjskiej Wspólnoty Narodów, oraz jako taktyczny bombowiec A-20 Havoc lub nocny myśliwiec P-70 w Stanach Zjednoczonych. W Związku Radzieckim funkcjonował pod nazwą A-20 lub Boston.

Lipiec1942 roku serwis bombowca A-20 w Langley Field w stanie Wirginia.
Zdjęcie w dużej rozdzielczości

Wybuch drugiej wojny światowej spowodował, że zarówno Wielka Brytania jak i Francja, złożyła duże zamówienia na samoloty u amerykanów, jednym z nich był Douglas A-20. Natomiast gdy stany zjednoczone w 1941 przystąpiły do wojny, samolot ten zaczęto produkować pełną parą. Prototyp oblatano 17 sierpnia 1939 roku. Douglas A-20 Havoc byl początkowo przeznaczony do niszczenia umocnień nieprzyjaciela na linii frontu. Jednak niemiecki Blitzkrieg spowodował iż takie cele nie pozostawały długo w jednym miejscu, więc nie było co niszczyć. A same bombowce wymagały eskorty myśliwców lub same stawały się łatwym łupem. 

czwartek, 12 marca 2015

HIJMS Nagato - Przetrwał by umrzeć

Załoga pancernika "Nagato" na niedawno zamontowanym maszcie typu "pagoda", rok 1937.

Stępkę pod ten pancernik podłożono 28 sierpnia 1917, do służby został wcielony w 1920 roku. Był pierwszym drednotem (pierwszym pancernikiem świata) wyposażonym w artylerię główną kalibru przekraczającego 400 mm. 8 dział o kalibrze 410mm. Pierwotnie miał standardowe opancerzenie w postaci kombinacji pancernych pasów na cieńszych pancernych podkładach. W roku 1936 przeszedł gruntowną modernizację. Zainstalowano artylerię przeciw lotniczą, i na rzecz dział kal. 140mm zamontowano 8 uniwersalnych dział 127mm. Zmodernizowano kotły z węglowych na opalane ropą. Co zwiększyło również zasięg pancernika. Dodano katapultę dla samolotów. Rufa okrętu została natomiast przedłużona o ponad 8m. 

Artyleria główna HIJMS "Nagato" Dziala kalibru 410mm.

HIJMS "Nagato" Otrzymał swoją nazwę od prowincji na wyspie Honshu. Chrzest bojowy odebrał w trakcie wojny chińsko - japońskiej. Wraz z wybuchem II wojny światowej "Nagato" został okrętem flagowym japońskiej floty i punktem dowodzenia admirała Isoroku Yamamoto (utracił tę rolę po wejściu do służby pancernika Yamato).  W trakcie ataku na Pearl Harbor osłaniał wycofujące się okręty, nie uczestniczył jednak w bitwie. W trakcie bitwy o Midway nie zobaczył pola walki. Pierwsze dwa lata Wojny na Pacyfiku, spędził na bezpiecznych wodach szkoląc załogę.


wtorek, 10 marca 2015

KW-1 - Radziecki "bohater" w mieście II RP

Radziecki czołg ciężki KW-1 w na brzegu rzeki Szczara. lipiec 1941

Zdjęcie z książki "Neizvestnyi 1941 Ostanovlennyi blitskrig"  Isaeva Alekseya Valerevicha. Pod zdjęciem krótka historia:  

- Czołg ciężki KW-1 sierżanta N.Ya.Kulbitsky wieczorem w dniu 1 lipca 1941 i dwa T-34, po przebyciu niemal całego Słonimia (obecnie Białoruś)  bez napotkania poważniejszego oporu, zbliżyły się do mostu na rzece Szczara. Dwa T-34 przejechały przez most, jednak KW-1 zarzuciło na bok a następnie silnik wysiadł w martwym punkcie podjazdu. Czołg stoczył się ze stromego nasypu do rzeki. Petrukhin Karabanov, Kulbitsky i Ovseenko załoga czołgu wysiadła i ukryła się w okolicznych krzakach. Czołg i karabiny maszynowe wpadły w ręce niemców. Jeden z T-34 zawrócił, ale został zniszczony ogniem artylerii niemieckiej w centrum miasta. Drugi dokonał żywota na drodze do Różanej. -

 Co do samego miasta, to Słonim - miasto w obwodzie grodzieńskim na Białorusi przy ujściu Issy do Szczary- Było przed 1939 polskim miastem powiatowym w województwie nowogródzkim.
Słonim był garnizonem 79 Pułku Strzelców Słonimskich im. Lwa Sapiehy wchodzącym w skład 20 Dywizji Piechoty. Pułkiem dowodził między innymi płk Marian Turkowski. W latach 1931–1934 wybudowano w Słonimie dom Funduszu Kwaterunku Wojskowego według projektu warszawskiego architekta Wacława Wekera.



 

piątek, 6 marca 2015

Narwa - W drodze do Leningradu

Obsługa karabinu maszynowego MG-34 na wale przy zniszczonym moście, w mieście Narva - Estonia czerwiec 1941


Żołnierze wermachtu na pozycji w trakcie forsowania rzeki między Narwą a Ivangorodem, w drodze do Leningradu. Czerwiec 1941. Na plecach pomocnika w etui wymienna lufa do MG-34. Karabin wystrzeliwał 900 pocisków na minutę i szybko się przegrzewał, co wymagało wymiany lufy. 
Uniwersalny karabin maszynowy MG-34 stał się podstawową zespołową bronią maszynową niemieckich sił zbrojnych. Występował w uzbrojeniu wszystkich ich rodzajów. W piechocie, broni pancernej, lotnictwie (oddziały spadochronowe i ochrona lotnisk), marynarce wojennej. Jednak dość szybko okazało się, że jest to broń doskonała, ale trudna w produkcji i wymagająca starannej obsługi.
Produkcja jednej sztuki MG-34 zajmowała 150 roboczogodzin i kosztowała 327 Reichsmarek.

Reichstag - Symbol, nie tylko niemieckiego narodu

Sowiecka grupa uderzeniowa z czerwoną flagą zajmuje Reichstag. Berlin, maj 1945.

Sowieci zajmują siedzibę rządu III Rzeszy w maju 1945 roku. III Rzesza upadła, a wojna dobiega końcowi. 
Dla mnie na tej fotografii najciekawszym nie jest czerwona flaga, która wkrótce zostanie zatknięta na dachu ruin niegdysiejszej dumy nazistowskiego reżimu, a inskrypcja umieszczona nad portalem. 

9 czerwca 1884 roku cesarz Wilhelm I trzy razy uderzył w kamień węgielny i, jak podają źródła, rozpadł mu się przy tym młot. Cesarzowi nie podobał się Reichstag. Z niechęcią zaakceptował projekt architekta Paula Wallota, a na zaprojektowaną przez niego ciężką, kamienną kopułę nie wyraził nawet zgody. Byłaby ona bowiem wyższa niż zamek miejski. W 1894 roku, po dziesięciu latach budowy, Reichstag był gotowy, a kopuła mimo wszystko wznosiła się ponad zamek miejski. Cesarz, wtedy już wnuk Wilhelma, Wilhelm II, był oburzony z powodu tego „szczytu braku smaku”. Gmach miał być poświęcony ludowi niemieckiemu, co głosić miały litery (niem.: Dem Deutschen Volke). Napis ten, wybrany przez Wallota, miał znaleźć się jeszcze przed otwarciem budowli nad portalem zachodnim. Jednak miejsce nań przeznaczone pozostawało puste przez ponad 20 lat. Przypuszcza się, że to cesarz osobiście zdecydował o nieumieszczaniu inskrypcji. Jednak brak na to konkretnych dowodów.
Dopiero na Boże Narodzenie 1916, podczas I wojny światowej, napis znalazł się na swoim miejscu.
Inskrypcja "Dem Deutschen Volke" (Narodowi Niemieckiemu), jest wykonana z przetopionych francuskich armat, zdobytych w 1812-1915 podczas wojen wyzwoleńczych.

Podczas II wojny światowej okna Reichstagu zostały zamurowane. Firma Allgemeine Elektritizitäts-Gesellschaft (AEG) rozpoczęła tu produkcję urządzeń radiowych. Następnie zorganizowano tu lazaret oraz przeniesiono oddział ginekologiczny z pobliskiego szpitala Charité (kilkaset dzieci narodziło się w gmachu Reichstagu).
A wracając do Czerwonej flagi na kiju, zwanej dumnie "Sztandarem Zwycięstwa", to chyba najsławniejszym zdjęciem, wykorzystywanym do znudzenia przez radziecką propagandę, jest fotografia Jewgienija Chałdeja "Zatknięcie flagi na Reichstagu":

Radziecki żołnierz podnoszący czerwoną flagę po zdobyciu Reichstagu. Flaga później stała się znana jako "Sztandar Zwycięstwa" - jeden z symboli Wielkiej Wojny Ojczyźnianej. 02 maja 1945.

 Jeszcze ciekawostka dotycząca fotografii powyżej. Zdjęcie zostało zrobione już po fakcie. Broniący Reichstagu niemieccy żołnierze poddali się dopiero wieczorem 1 maja. Przez lata uważano, że żołnierzem trzymającym flagę na zdjęciu był Meliton Kantaria, który cieszył się później wielkim poważaniem w ZSRR. Obecnie przyjmuje się, że był to Michaił Petrowicz Minin. Flaga została wywieziona do Moskwy na paradę zwycięstwa 20 czerwca 1945. Do dziś znajduje się w Centralnym Muzeum Sił Zbrojnych w Moskwie. Do tego, w celach propagandowych wykorzystywano fotografię na której oficer z pierwszego planu podtrzymujący żołnierza, został wyretuszowany. Powodem był pasek na prawej ręce, który mógł być brany za drugi zegarek, a to z kolei mogło dawać podstawy do twierdzeń, iż Armia Czerwona dopuszczała się rabunków i kradzieży na zdobytych ziemiach. W czasach pierestrojki fakt był powodem wielu plotek i żartów. Dodatkowy pasek starano się tłumaczyć posiadanjem przez oficera kompasu, który był na wyposażeniu Armii Czerwonej.

poniedziałek, 2 marca 2015

"Screaming Eagles" - Krzyk orłów

Spadochroniarze z 101. Dywizji Powietrzno-desantowej, «Screaming Eagles» słuchają wskazówek generała Dwighta Eisenhowera. Tuż przed załadunkiem do samolotów transportowych, przed inwazją w Normandii

101 Dywizja Powietrznodesantowa101 Dywizja Powietrzno-Szturmowa) (ang. 101st Airborne Division (Air Assault)) – związek taktyczny wojsk powietrznodesantowych Armii Stanów Zjednoczonych.
101 DPD została aktywowana 16 sierpnia 1942 roku. Utworzona docelowo jako dywizja spadochronowa, w przeciwieństwie do 82 dywizji, która została przemianowana z dywizji piechoty na powietrznodesantową. Obydwie tworzyły pierwsze amerykańskie dywizje powietrznodesantowe. Jest jedną z najsłynniejszych dywizji Armii Stanów Zjednoczonych. Stacjonuje obecnie w Fort Campbell w stanie Tennessee. W chwili obecnej żołnierze dywizji nie są wyćwiczeni w skokach spadochronowych, a określenie „powietrznodesantowa” w nazwie jest tylko pozostałością historyczną. Obecna doktryna bojowa dywizji opiera się na transporcie żołnierzy śmigłowcami, stąd określenie „powietrzno-szturmowa” - właściwie odzwierciedlające rolę dywizji na polu walki.


Spadochroniarze ze 101 dywizji powietrznodesantowej "Screaming Eagles", otrzymują ostatnie instrukcje, na krótko przed lądowaniem w Normandii. Białe pasy i znaki są domeną specjalnych oddziałów "Pathfinders", Wysyłani byli oni w grupach po 15 - 20 osób, na godzinę przed właściwym uderzeniem. Oddziały składały się z dobrze opłaconych ochotników.

Operacja Overlord była dla 101 DPD chrztem bojowym. Tuż przed odlotem żołnierzy odwiedził głównodowodzący całej operacji generał Dwight Eisenhower. Zrzut spadochronowy rozpoczął się 6 czerwca 1944 roku tuż po północy. Gęsta mgła jak i niemiecka obrona przeciwlotnicza sprawiła, że spadochroniarze ze 101 Dywizji Powietrznodesantowej zostali rozrzuceni od Cherbourga na północnym skraju półwyspu, aż po Carentan na południu,  na obszarze około 150km². Niewielu z nich wylądowało w wyznaczonych strefach zrzutu, w pobliżu swoich własnych jednostek. Niemcy mieli zalać część obszaru lądowania, w skutek czego wielu żołnierzy utonęło na powstałych bagnach, pod ciężarem amunicji, ekwipunku, lub nie mogąc się wyplątać ze spadochronów.